W dawnych czasach, na oknach w zimowych miesiącach, powstawały zimowe ogrody. Ta przemiana codziennej realności w rzeczywistość baśni i bajek, zdawała się niezmiennym bytem. A więc to, co widzieliśmy na okiennej szybie, istniało jeszcze bardziej, aniżeli dotykalna niektórymi zmysłami rzeczywistość. Dzisiaj zanikają baśnie i bajki tworzone w odległej pamięci zrujnowanych zamków, dworów i obronnych grodów. Zanikają fotografie naszych Babć smażących zimowe konfitury. Znikają nasi w srebrnym nalocie pleśni Dziadkowie oparci na szabli i na łęku siodła. Znika świat, który oni stworzyli – a my w nim teraz dożywamy za ich zasługą.
Mimo to wydarliśmy sobie z naszych serc pamięć o Ich dożywaniu. A więc o tej najbardziej bolesnej Istocie naszego zamierania. I co rusz staramy się wskrzesić samych siebie, których pozostawiliśmy na bitewnych polach i w kamiennych kręgach pogańskiego ognia, na kartach zadymionych rycin i w pustych muzealnych zbrojach.
Mimo to wydarliśmy sobie z naszych serc pamięć o Ich dożywaniu. A więc o tej najbardziej bolesnej Istocie naszego zamierania. I co rusz staramy się wskrzesić samych siebie, których pozostawiliśmy na bitewnych polach i w kamiennych kręgach pogańskiego ognia, na kartach zadymionych rycin i w pustych muzealnych zbrojach.
Czy to Powstanie Warszawskie, czy to jakiś inny patriotyczny wybryk – wszystko nam się kojarzy jako dojmująca klęska. Tak więc Szron zdaje się rysować wszelkie żyjące i martwe formy, bo Zima mrozi nasze serca i umysły w dojmujący deseń czarownych śniegowych płatków, w zmarzlinę wieczną, w której zasypiamy.
Szron: jak milczący dzwon Andrieja Rublowa – albo Sołżenicyn na lodowym Archipelagu.
